32 Yıl sonra Vartinis davası

Muş'un Vartinis ilçesinde 1993 tarihinde aynı aileden 6’sı çocuk 9 kişi evlerinin askerlerce ateşe verilmesi sonucu yaşamını yitirdi. Yıllar süren yargılamaların ardından tek sanık hakkında bile sonuç alınamadı; dava 2023’te zamanaşımı gerekçesiyle düşürüldü.

Asopress - Muş’un Korkut (Têlî) ilçesine bağlı Vartinis (Altınova) Beldesi’nde 3 Ekim 1993’te askerler tarafından gerçekleştirilen ve tarihe “Vartinis Katliamı” olarak geçen olayda aynı aileden 6’sı çocuk 9 kişi yaşamını yitirdi. Evlerinin askerler tarafından ateşe verilmesi sonucu Nasır, Eşref, Sevim (13), Sevda (12), Mehmet Şakir (11), Mehmet Şirin (8), Cihan, Aycan (5) ve Çınar Öğüt (3) yanarak katledildi. Aradan geçen 32 yılın sonunda dava zaman aşımına uğradı ve failler cezasız bırakıldı. Valilik PKK’yi suçladı Jinnews'te yer alan habere göre katliama ilişkin ilk açıklamayı dönemin Muş Valiliği yaptı ve saldırının PKK tarafından gerçekleştirildiğini öne sürdü. Ancak görgü tanıklarının beyanları bu iddiayı yalanladı. Valiliğin soruşturma izin belgesine göre Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 3 Ekim tarihli ölü muayene tutanağında, cenazelerin kömürleşmesi nedeniyle kimlik tespitinin yapılamadığı, evin tamamen yandığı ve yangının çıkış sebebinin belirlenemediği kaydedildi. Görgü tanıkları: “Köyü askerler yaktı” Katliam gecesini anlatan tanıklar, köye asker ve jandarmaların geldiğini, köyü yakacaklarını söyleyerek halkı boşaltmaya zorladıklarını ifade etti. Öğüt ailesi köyünü terk etmeyi reddedince hedef alındı. Tanıklar, evin alevler içinde olduğu sırada halkın yardım etmek istediğini ancak güvenlik güçlerinin buna izin vermediğini aktardı. Bir tanık, “Anne, baba ve 7 çocuk olmak üzere toplam 9 kişi diri diri yandı. Küçük çocuklar pencerelere tırmanmalarına rağmen çıkmalarına izin verilmedi” dedi. Suç duyurusu kapatıldı Katliamdan sağ kurtulan tek kişi Aysel Öğüt, Muş Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Ancak savcılık, tanıklara rağmen Valiliğin açıklamasını esas alarak köyün PKK tarafından yakıldığını öne sürdü ve dosyayı kapattı. 13 yıl sonra soruşturma izni 2003’te Aysel Öğüt yeniden suç duyurusunda bulundu. Bunun üzerine yapılan soruşturma sonucunda dönemin Jandarma Yüzbaşısı Bülent Karaoğlu, Hasköy Jandarma Bölük Komutanı Üsteğmen Hanefi Akyıldız, Muş Özel Harekât Şube Müdürü Şerafettin Uz ve Gökyazı Karakol Komutanı Başçavuş Turhan Nurdoğan hakkında 2006’da soruşturma izni verildi. 20 yıl sonra dava açıldı 2013’te katliamdan 20 yıl sonra dava açıldı. Muş’ta başlayan dava, “güvenlik” gerekçesiyle Kırıkkale Ağır Ceza Mahkemesi’ne nakledildi. Savcı, ikinci duruşmada sanıkların 180 ila 225 yıl arasında hapisle cezalandırılmasını istedi. Ancak üçüncü duruşmada mütalaasını değiştirerek Karaoğlu dışındaki tüm sanıkların beraatini talep etti. Mahkeme, tüm sanıkların beraatine hükmetti. Yargıtay süreci 2018’de Yargıtay Cumhuriyet Savcısı, yangının askerler tarafından çıkarıldığına dair şüpheli beyanlar bulunduğunu belirterek beraat kararının bozulmasını istedi. Ancak 2021’de Yargıtay 1. Ceza Dairesi, üç sanığın beraatini onadı. Yalnızca Karaoğlu hakkında karar bozuldu. Yıllar süren duruşmalar ve yakalanamayan fail 2021’de Karaoğlu hakkında tutuklama kararı çıktı ancak yakalanamadı. Avukatların kırmızı bülten talebi, “yurt dışına çıktığına dair bilgi olmadığı” gerekçesiyle defalarca reddedildi. 2022’de zaman aşımı yaklaşırken kırmızı bülten çıkarıldı, fakat sonuç alınamadı. Zaman aşımı kararı Katliamın 30. yılı olan 3 Ekim 2023’te davanın düşmesi gündeme geldi. 4 Aralık 2023’te Kırıkkale 1. Ağır Ceza Mahkemesi, 1993’te yürürlükte olan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre olağanüstü zamanaşımı süresinin 30 yıl olduğunu belirterek davayı düşürdü ve Karaoğlu hakkındaki yakalama kararını kaldırdı. Mahkeme ayrıca, “insanlığa karşı suç” nitelendirmesini reddetti ve bu yönde kesin delil bulunmadığını savundu. Son durum Dava avukatları, zaman aşımı kararı üzerine dosyayı Yargıtay’a taşıdı. Yargıtay da kararı onadı. Dosyanın bir üst mahkemeye taşınması bekleniyor.