Gabar Dağı ve Cudi Dağı'nda ekolojik ve sosyal felaket

Fotoğraf: MA Zeynep Turgut

Asopress - Şırnak’ın Gabar, Cudi, Kato, Cılê Nemêca dağları ve Besta bölgesi başta olmak üzere birçok kırsal alan, yıllardır uygulanan fiili yasaklarla halka kapalı tutuluyor. 35 yıldır köyüne gidemediğini belirten Zeynep Tetik, "Barış süreci başlatıldı diyorlar ama hâlâ köylerimize gidemiyoruz" sözleriyle tepkisini dile getirdi.

Şırnak Valiliği, Gabar, Cudi, Kato, Cılê Nemêca, Besta, Komato, Kela Memê, Tehte Reş, Kaşuran ve çevresindeki çok sayıda bölgeyi her 15 günde bir “özel güvenlik bölgesi” ilan ederek sivillerin girişine kapatıyor. Bu bölgelerde yıllardır asker gözetiminde köy korucuları eliyle ağaç kesimleri yapılırken, aynı zamanda petrol ve maden arama çalışmalarıyla doğa tahrip ediliyor.

22 Aydır Süren Fiili Yasak

İlk yasak kararı 14 Temmuz 2023’te alındı. O tarihten bu yana valilik her 15 günde bir yeni yasak kararı ilan etti. Resmi kayıtlara göre 22 ay süren bu yasaklara ilişkin son karar Mayıs 2025’te alındı. Ancak yeni bir karar olmamasına rağmen bölgede fiili yasaklar sürüyor. Köylüler topraklarına giremezken, korucuların bölgede serbestçe hareket ettiği ifade ediliyor.

35 Yıldır Köyüne Gidemiyor

1990’lı yıllarda boşaltılan ve sürekli “özel güvenlik bölgesi” ilan edilen Gabar Dağı’ndaki Derşew köyünün sakinleri, tam 35 yıldır topraklarına dönemiyor. Köyde halen yoğun ağaç kesimi yapıldığını belirten köy sakinlerinden Zeynep Tetik, yaşadıkları mağduriyeti şu sözlerle dile getirdi:

“Köyümüze gitmek istiyoruz ama her seferinde yasaklarla karşılaşıyoruz. Petrol arama adı altında köylerimizi yok ediyorlar. Barış süreci başlatıldı diyorlar ama köyümüze hâlâ gidemiyoruz. Her 15 günde bir yasak ilan ediliyor. Bu ay yasak kararı çıkmadı ama yine de köye girişimize izin verilmiyor. Ağaçlarımızı kestiler, köyümüzü talan ettiler. Asker gözetiminde kesilen ağaçlarımızdan geriye hiçbir şey kalmadı. 35 yılda sadece bir kez köyümüze gidebildik. Meyve ve sebze ektik ama sonra tekrar yasakladılar. Ağaç kesimi için izin var ama bize yok.”

“Avrupa’ya Gidebiliyoruz Ama Kendi Köyümüze Gidemiyoruz”

Gabar Dağı eteklerindeki Êrê köyünden Ayşe Üzen de yaklaşık 30 yıldır köylerine gidemediklerini söyledi. Üzen, yaşadıkları durumu şöyle anlattı:

“Köyümüze el koydular, şu an orada yabancılar var. Korucular serbestçe girip çıkabiliyor ama bize yasak. Bağımıza, bahçemize gitmek istiyoruz. Artık topraklarımızda özgürce yaşamak istiyoruz. Avrupa’ya bile gidebiliyoruz ama birkaç kilometre ötemizdeki köyümüze gidemiyoruz. Valiliğin bu yasaklara son vermesini istiyoruz. Köylerimizin korucuların elinde olmasını kabul etmiyoruz. Barış olsun, köyümüze özgürce gidelim. Biz de herkes gibi serbestçe yaşamak istiyoruz. Yasaksız, özgür bir yaşam istiyoruz.”

Kaynak: MA / Zeynep Turgut