Botan'da eşsiz biyoçeşitlilik tehlike altında

Asopress - Siirt’in doğal hazinesi Botan Vadisi, 2019 yılında milli park ilan edilerek koruma altına alınmıştı. Cumhurbaşkanlığı kararıyla parkın sınırları yeniden belirlendi. Ancak bu karar, vadinin geleceğini güvence altına almak yerine yeni tehditleri de beraberinde gündeme taşıdı.

Yaklaşık 11 bin 384 hektarlık alanı kapsayan Botan Milli Parkı, Siirt Merkez, Tillo ve Eruh ilçeleri arasında uzanıyor. Derin kanyonları, sarp kayalıkları ve içinden geçen Botan Çayı’yla park, yalnızca görsel bir şölen sunmuyor; aynı zamanda Anadolu’nun en önemli ekolojik koridorlarından birini oluşturuyor.

Zengin Bir Yaşam Alanı

Botan Vadisi, Güneydoğu Anadolu’nun kurak iklimine rağmen olağanüstü bir biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapıyor. Vadide yetişen endemik bitki türleri, tıbbi ve aromatik özellikleriyle bilim dünyasının ilgisini çekiyor. İlkbaharda vadinin yamaçlarını süsleyen ters laleler, nadir orkide türleri ve onlarca yabani bitki çeşidi, bu doğal alanı adeta bir açık hava botanik bahçesine dönüştürüyor.

Bölge aynı zamanda kuş gözlemcileri için bir cennet. Kartallar, şahinler ve akbabalar Botan’ın yüksek kayalıklarında yuvalanırken, göç mevsimlerinde binlerce kuş vadiden geçiş yapıyor. Botan Çayı ise tatlısu balıkları, sucul böcekler ve amfibiler için hayati bir yaşam alanı sunuyor. Bu çeşitlilik, vadinin hem kara hem de su ekosistemleri açısından ne kadar kritik olduğunu ortaya koyuyor.

Tehditler Derinleşiyor

Bu zenginliklere rağmen Botan Milli Parkı ciddi baskılarla karşı karşıya. Vadide planlanan baraj ve hidroelektrik santraller, Botan Çayı’nın doğal akışını bozarak balık popülasyonlarının yaşam döngüsünü kesintiye uğratabilir. Suyun azalmasıyla birlikte nehir kenarındaki bitkiler kuruma riskiyle karşı karşıya kalırken, suya bağımlı yaban hayatı da yaşam alanlarını kaybedebilir.

Bölgede açılan taş ocakları ve madencilik girişimleri, bitki örtüsünü tahrip ediyor ve toprak erozyonunu hızlandırıyor. Bu durum hem ekosistemi zedeliyor hem de yerel halkın tarımsal faaliyetlerini olumsuz etkiliyor. Kontrolsüz turizm faaliyetleri ise çöpler, gürültü ve habitat parçalanması gibi yeni sorunlara kapı aralıyor.

Ekolojik Gelecek İçin Kritik Dönem

Uzmanlara göre Botan Vadisi’nin sınırlarının yeniden belirlenmesi, güçlü bir koruma iradesiyle desteklenmezse bu eşsiz doğal miras geri dönüşü olmayan kayıplarla yüzleşebilir. Oysa vadinin korunması yalnızca bir çevre meselesi değil; aynı zamanda geleceğe bırakılacak ekolojik bir miras.

Botan Milli Parkı, yüzlerce bitki ve hayvan türüyle Anadolu’nun canlı belleği konumunda. Bu belleğin korunması, yalnızca Siirt’in değil, tüm Türkiye’nin doğaya karşı sorumluluğu olarak görülüyor.

Haber Merkezi